Giải:

* Gọi p, q, r lần lượt là tần số tương đối của alen A, a, a₁ (p +q + r = 1)

Khi quần thể đạt trạng thái cân bằng di truyền thì cấu trúc di truyền là khai triển của hằng đăng thức sau:

(p + q + r)² = 1

$\Leftrightarrow $p² + q² + r² + 2pq + 2pr + 2qr = 1

[p² là tỉ lệ kiểu gen (TLKG) AA, q² TLKG aa, r² TLKG a₁a₁, 2pq TLKG Aa, 2pr TLKG Aa₁, 2qr TLKG aa₁]

Do đó: để xác định các quần thể đang xét đang thái thái cân bằng hay không, ta làm theo 3 bước như sau:

- Bước 1: Xác định p, q, r

- Bước 2: Khai triển hằng đẳng thức (p + q + r)² = 1

- Bước 3: So sánh hằng đẳng thức vừa khai triển với cấu trúc quần thể mà giả thiết đã cho biết ở các phương án lựa chọn.

+ Nếu giống    $\Rightarrow $Quần thể cân bằng

+ Nếu khác      $\Rightarrow $Quần thể không cân bằng

* Kiểm chứng các phương án lựa chọn

1. 0,09 AA: 0,3 Aa: 0,12 Aa₁: 0,25 aa: 0,2 aa₁: 0,04 a₁a₁.

Bước 1: p = 0,09 + $\frac{0,3}{2}$+ $\frac{0,12}{2}$ = 0,3; q = $\frac{0,3}{2}$ + 0,25 + $\frac{0,2}{2}$ = 0,5; r = 1 – (p + q) = 0,2

Bước 2: (p + q + r)² = 1

$\Leftrightarrow $0,09 AA + 0,3 Aa + 0,12 Aa₁ + 0,25 aa + 0,2 aa₁ + 0,04 a₁a₁ = 1

Bước 3: Ta thấy cấu trúc đã khái triển giống với cấu trúc quần thể ở phương án A

$\Rightarrow $Quần thể ở phương án A cân bằng

Hoàn toàn tương tự, ta biết được quần thể ở phương án D không đạt cân bằng

$\Rightarrow $Chọn D